(Λουί Αλτουσέρ, 1918-1990)

Ο Λουί Αλτουσέρ γεννήθηκε στο Μπιρμαντρίς (Birmandreis) της Αλγερίας στις 16 Οκτωβρίου 1918. Τον Ιούλιο του 1939 εισήχθηκε στην École normale supérieure (ENS) στο Παρίσι. Κατά τη γερμανική κατοχή, στάλθηκε σε στρατόπεδο εργασίας στο Σλέσβιχ (Stalag Schleswig) της Γερμανίας. Με τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου αφέθηκε ελεύθερος, ενώ ολοκλήρωσε τις σπουδές του το 1948. Αμέσως μετά εκλέγεται καθηγητής στην ENS. Οι δεκαετίες του 1950 και 1960 αποτελούν μια ιδιαίτερη παραγωγική περίοδο για τον Αλτουσέρ. Συγγράφει το έργο του για τον Μοντεσκιέ, Μοντεσκιέ: Η πολιτική και η ιστορία, ενώ, το 1956 με την Αποσταλινοποίηση έρχεται σε σύγκρουση με τον Ροζέ Γκαροντί (Roger Garaudy, 1913-2012) και τον Ζαν Πωλ Σαρτρ, που υποστηρίζουν την επαναφορά του πρώιμου Μαρξιστικού ουμανισμού. Ταυτόχρονα άσκησε σφοδρή κριτική στον οικονομισμό εμφανιζόταν ως τάση στο ΚΚΓ.

Το 1968 διοργανώνει στην ENS μαζί με τον Ετιέν Μπαλιμπάρ και άλλους Μαρξιστές τα Μαθήματα Φιλοσοφίας για επιστήμονες τα οποία όμως διακόπτονται από την εξέγερση του Γαλλικού Μάη. Αρχικά ο Αλτουσέρ κράτησε επιφυλάξεις για τις εξελίξεις, αλλά γρήγορα εξέφρασε τον ενθουσιασμό του για αυτές καθώς και για την επιρροή τους στη Φιλοσοφία. Μάλιστα χαρακτήρισε το Μάη ως Μαζική Ιδεολογική Εξέγερση. Το 1970 συγγράφει το περίφημο έργο του Ιδεολογία και ιδεολογικοί μηχανισμοί του κράτους, ασκεί κριτική στο βολονταρισμό της Δύσης και διατυπώνει τη θεωρία πως η Πάλη των Τάξεων και η ύπαρξή τους αποτελούν το ίδιο πράγμα. Τέλος εστιάζει στους Ιδεολογικούς μηχανισμούς που χρησιμοποιεί το κράτος για να μετατρέπει τους ανθρώπους σε υποκείμενα πρακτικής αναπαραγωγής της κυρίαρχης Ιδεολογίας.

Η ψυχολογική κατάσταση του Λουί Αλτουσέρ επιδεινώθηκε ραγδαία το 1980, πράγμα που τον εμπόδισε να συνεχίσει το φιλοσοφικό του έργο. Πέθανε στις 22 Οκτώβρη 1990 από καρδιακό επεισόδιο. Το έργο του αναγνωρίστηκε κατά κύριο λόγο μετά θάνατον (Πηγή: Βικιπαίδεια/Λουί Αλτουσέρ)

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΓΙΑ ΑΛΤΟΥΣΕΡ

ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΑΛΤΟΥΣΕΡ

Απάντηση στον Τζων Λιούις: Για την ιστορία, την πάλη των τάξεων και τη φιλοσοφία, μτφρ. Τάσος Μπέτζελος, Εκτός Γραμμής, Αθήνα 2023.

Για την κρίση του μαρξισμού (Βιβλιοnet), μτφρ. Τάσος Μπέτζελος, Εκτός Γραμμής, Αθήνα 2021.

Για την κρίση του μαρξισμού, μτφρ. Γ. Κόκκινος, Μ. Δαριώτη & Π. Δημητρίου, Εκδόσεις Αγώνας, Αθήνα 1980.

Για την Πολιτιστική Επανάσταση, μτφρ. Τάσος Μπέτζελος, Εκδόσεις Εκτός Γραμμής, Αθήνα 2009.

Για το «κοινωνικό συμβόλαιο», μτφρ. Τάσος Μπέτζελος, επίμετρο Γεράσιμος Κουζέλης, Εκδόσεις νήσος, Αθήνα 2015.

Για τον Μαρξ, μτφρ. Τάσος Μπέτζελος, πρόλογος Étienne Balibar, επίμετρο Παναγιώτης Σωτήρης, Εκτός Γραμμής, Αθήνα 2015.

Για τον Μαρξ, μτφ. Τάκης Καφετζής, Γράμματα, Αθήνα 1978, σελ. 259.

Θέσεις (1964-1975), μτφρ. Ξενοφών Γιαταγάνας, Θεμέλιο, Αθήνα 1978.

Μοντεσκιέ, πολιτική και Ιστορία, μτφρ. Φώτης Σιατίτσας, επιμ. Άρης Στυλιανού, Εκδόσεις Πλέθρον, Αθήνα 2005.

Μύηση στη φιλοσοφία για τους μη φιλοσόφους, μτφρ. Τάσος Μπέτζελος, Εκτός Γραμμής, Αθήνα 2019, 352 σελ.

Να διαβάσουμε το Κεφάλαιο, (Συλλογικό έργο – L.Althusser, E.Balibar, R. Establet, P. Macherey, J.Ranciere), Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, 2003.

Ο Λένιν και η φιλοσοφία & Η φιλοσοφία ως όπλο της επανάστασης, μτφρ. Τάσος Μπέτζελος, Εκτός Γραμμής, Αθήνα 2016.

Ο Λένιν και η φιλοσοφία, μτφ. Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου, Λεωνίδας Κύρκος. Ηριδανός, Αθήνα, χ.χ.

Ο Μακιαβέλλι και εμείς, μτφρ.-επιμέλεια Μελέτης Λάμπρου, νήσος, Αθήνα 2016.

Ο μετασχηματισμός της φιλοσοφίας & Η μοναξιά του Μακιαβέλλι, Ο Πολίτης, Αθήνα 1992, σελ. 59 («Ο μετασχηματισμός της φιλοσοφίας», μτφ. Σπύρος Λαπατσιώρας / «Η μοναξιά του Μακιαβέλλι», μτφ. Άγγελος Ελεφάντης).

Σπουδαστικά προβλήματα, ΟΒ Ρήγα Φεραίου Φυσικού, Αθήνα, χ.χ.

Στοιχεία αυτοκριτικής, Εκδόσεις Πολύτυπο, Αθήνα 1983.

Τι πρέπει ν’ αλλάξει στο κομμουνιστικό κόμμα, μτφρ. Α, Ιωάννου, Αγώνας, Αθήνα 1978.

Το μέλλον διαρκεί πολύ, Τα γεγονότα, μτφρ. Άγγελος Ελεφάντης, Ρούλα Κυλιντηρέα, Εκδόσεις Πολίτης, Αθήνα 1992.

Το υπόγειο ρεύμα του υλισμού της συνάντησης, μτφρ. Τάσος Μπέτζελος, Εκτός Γραμμής, Αθήνα 2018.

Φιλοσοφικά, μτφρ. Άγγελος Ελεφάντης, Ο Πολίτης, Αθήνα 1994.

Αλτουσέρ, Λ. – Τζ. Λιούις [John Lewis], Απάντηση στον Τζων Λιούϊς. Κριτική του έργου του Λουΐ Αλτουσσέρ, Θεμέλιο, Αθήνα 1977 [Λουΐ Αλτουσσέρ: «Απάντηση στον Τζων Λιούϊς», μτφ. Κλαίρη Μητσοτάκη / Τζων Λιούϊς: «Κριτική του έργου του Λουΐ Αλτουσσέρ», μτφ. Γιάννης Κρητικός].

ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΕ ΣΥΛΛΟΓΙΚΑ ΕΡΓΑ

«Για τη γνωστική διαδικασία», στο Επιστημολογία, μτφρ. Ξενοφών Γιαταγάνας, Νήσος, 1993.

«Το πρόβλημα του κράτους στη μαρξιστική θεωρία» στο Λ. Αλτουσέρ, Ε. Μπαλιμπάρ, Ν. Πουλαντζάς, Ν., Εντελμάν, Συζήτηση για το κράτος, Εκδόσεις Αγώνας, Αθήνα 1980, σσ. 9-21.

«Από το Κεφάλαιο στη φιλοσοφία του Μαρξ» & «Το αντικείμενο του Κεφαλαίου» στο L. Althuser, É. Balibar, R. Establet, P. Macherey, J. Rancière, Να διαβάσουμε το κεφάλαιο, μτφρ. Δ. Δημούλης, Χ. Βαλλιάνος, Β. Παπαοικονόμου, επιμ.: Δ. Δημούλης, Ελληνικά Γράμματα 2003, σσ. 13-97 & 277- 454.

ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΑΛΤΟΥΣΕΡ

«Για την ιδεολογία» (1969), μτφρ. Άγγελος Ελεφάντης, Ο Πολίτης, τχ. 3-4, Ιούλιος – Αύγουστος 1976, σσ. 71-80.

«Για τη μαρξιστική σκέψη», μτφρ. Άγγελος Ελεφάντης, Ο Πολίτης, τχ. 127, Σεπτέμβριος 1994, σσ. 38-45.

«Για τον Ζακ Μονό [Jacques Monod]», μτφρ. Βασίλης Καψαμπέλης, Λενιώ Λαζαράτου, Αντώνης Μοσχοβάκης, Σύγχρονα Θέματα, τχ. 7, (1980).

«Για τον Λεβί-Στρως», μτφρ. Τάσος Μπέτζελος, Θέσεις, τχ. 92, Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2005.

«Για τον Μαρξ», Αντί, τχ. 110 (1978), σσ. 38-39.

«Για τον Μαρξ και τον Φρόυντ», μτφρ. Χρ. Γιαννούλης & Δ. Δημούλης, Θέσεις, τχ. 35, Απρίλιος – Ιούνιος 1991, σσ. 51-67.

«Για τους αναγνώστες του “Πρώτου Βιβλίου” του Κεφαλαίου», μτφρ. Μιράντα Μουλλά, Ο Πολίτης, τχ. 63, Οκτώβριος 1983, σσ. 67-78.

«Για το πρωτείο των παραγωγικών σχέσεων επί των παραγωγικών δυνάμεων», μτφρ. Τάσος Μπέτζελος, περιοδικό Εκτός Γραμμής, τχ. 11, Απρίλης 2006.

«Δίκαιο, ιδεολογία, καταστολή», μτφρ. Τάσος Μπέτζελος, Περιοδικό Εκτός Γραμμής, τχ. 34, Νοέμβριος 2013, σσ. 75-76.

«Έγινα κομμουνιστής επειδή ήμουν καθολικός», μτφρ. Βασίλης Φούσκας, Επιστημονική Σκέψη, τχ. 49 (1990), σσ. 78-79.

«Επιστημολογία και ιστορία των επιστημών» (προλογικό σημείωμα στο κείμενο του Πιερ Μασερέ «Η φιλοσοφία της επιστήμης του Ζορζ Κανγκιλέμ, Επιστημολογία και Ιστορία των Επιστημών», Φεβρουάριος 1964) μτφρ. Τ. Μπέτζελος, Περιοδικό Εκτός Γραμμής, τχ. 25, Απρίλιος 2010.

«Επιστολή στον A. Daspre για την τέχνη», Κριτική 6 (1984).

«Η έννοια του οικονομικού νόμου στο Κεφάλαιο», μτφρ. Χρ. Θεοχαράς, Θέσεις, τχ. 15, Απρίλιος-Ιούνιος 1986, σσ. 65-82.

«Η τεράστια θεωρητική επανάσταση του Μαρξ», Ο Πολίτης, 35 (1980), σσ. 39-47.

«Θεωρία και θεωρητική συγκρότηση, ιδεολογία και ιδεολογικός αγώνας », Αγώνας για την κομμουνιστική ανανέωση, τχ. 4 (1978), σσ. 52-60.

«Ιστορία τελειωμένη ιστορία χωρίς τελειωμό» (πρόλογος στο βιβλίο του Dominique Lecourt, Lyssenko, Histoire réele d’une «science prolétarienne»), μτφρ. Άγγελος Ελεφάντης, Ο Πολίτης, τχ. 6, Νοέμβριος 1976, σσ. 62-69.

«Μάης “φοιτητικός” ή “εργατικός”» (Σχετικά με τη μελέτη του Μ. Βερρέ για τον “φοιτητικό” Μάη), μτφρ. Άγγελος Ελεφάντης, Ο Πολίτης, τχ. 164, Μάρτιος 2008, σσ. 21-28.

«Μαρξισμός: ένας κριτικός απολογισμός» [1978], μτφ. Λάκης Κανελλόπουλος, Τάκης Ουλής, Δεκαπενθήμερος Πολίτης, τχ. 49 (1985), σσ. 31-33.

«Μαρξιστική φιλοσοφία ή υλισμός του αστάθμητου», μτφρ. Άγγελος Ελεφάντης, Ο Πολίτης, τχ. 2 (1995), σσ. 40-43.

«Μια φιλοσοφία για τον μαρξισμό: “Η γραμμή του Δημοκρίτου”», μτφρ. Χρήστος Βαλλιάνος, Θέσεις, τχ. 49, Οκτώβριος-Δεκέμβριος 1994.

«Ο Μαρξισμός δεν είναι ιστορικισμός» [1968], μτφρ. Βαγγέλης Σταματιάδης, Ο Πολίτης, τχ. 79 (1987), σσ. 30-45.

«Ο μύθος της διάκρισης των εξουσιών», Σχολιαστής 22 (1985).

«Ο Λένιν και η φιλοσοφία», μτφ. Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου, Ηριδανός, τχ. 1 (1972), σσ. 9-22.

«Ο Λένιν και η φιλοσοφία», μτφρ. Τάσος Μπέτζελος, Εκτός Γραμμής (5), Δεκέμβρης 2004.

«Ο Μπρεχτ και η επανάσταση στη θεατρική πρακτική», μτφρ. Δ. Δημούλης, Θέσεις, τχ. 62, Ιανουάριος-Μάρτιος 1998, σσ. 81-95.

«Όντας μαρξιστής στη φιλοσοφία (κεφάλαια 22-23)», Θέσεις, τχ. 133, Οκτώβριος – Δεκέμβριος 2015.

«Πάνω στην υλιστική διαλεκτική», μτφρ. Η. Νικολούδης, Signum, τχ. 12-13 (1980), σσ. 1-2+27-31.

«Παράρτημα: για τον “ιδανικό μέσο όρο” και τις μορφές μετάβασης», μτφρ. Χρ. Γιαννούλη, Δ. Δημούλης, Θέσεις, τχ. 33, Οκτώβρης-Δεκέμβρης 1999.

«Περί γενέσεως», μτφρ. Μελέτης Λάμπρου, Décalages: Vol. 1: Iss. 2, 2013.

«Σημείωση σχετικά με τις Θέσεις για τον Φόυερμπαχ», μτφρ. Τ. Κυπριανίδης, επιμ.: Δ. Δημούλης, Θέσεις, τχ. 58, Ιανουάριος-Μάρτιος 1997.

«Σημείωση σχετικά με τους ιδεολογικούς μηχανισμούς του κράτους (ΙΜΚ)», μτφρ. Μάριος Ιωαννίδης, Θέσεις, τχ. 21, Οκτώβριος-Δεκέμβριος 1987, σσ. 37- 49.

«Σχέσεις μεταξύ κλάδων των γραμμάτων», μτφρ. Τ. Κίτσιου, Θέσεις, τ.χ. 18 (1987), σσ. 75-81.

«Ταξική πάλη και συνδικαλιστικοί αγώνες», μτφρ. Τάσος Μπέζελος, Περιοδικό Εκτός Γραμμής, τχ. 7.

«Τι πρέπει ν’ αλλάξει στο κομμουνιστικό κόμμα», μτφρ. Άννα Φραγκουδάκη, Ο Πολίτης, τχ. 19, Μάιος 1970, σσ. 60-77.

«Το υπόγειο ρεύμα του υλισμού της συνάντησης», μτφρ. Τάσος Μπέτζελος, Θέσεις, τχ. 88, Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2004.

«Το πρόβλημα του “φετιχισμού” στον Μαρξ», μτφρ. Δ. Δημούλης, Θέσεις, τχ. 66, Ιανουάριος-Μάρτιος 1999.

ΒΙΒΛΙΑ ΓΙΑ ΑΛΤΟΥΣΕΡ

Διζιρίκης, Γιώργος, Αλτουσέρ και Σπινόζα. Τρία ερωτήματα για τον ανθρωπισμό, το ασυνείδητο και την τέχνη, Φιλιππότης, Αθήνα 1994.

Δοξιάδης, Κύρκος, Υποκειμενικότητα και εξουσία. Για τη θεωρία της ιδεολογίας, Πλέθρον, Αθήνα 1992.

Μπαλτάς, Αριστείδης, Για την επιστημολογία του Λουί Αλτουσέρ, Νήσος, Αθήνα 2002.

Σωτήρης, Παναγιώτης, Κομμουνισμός και Φιλοσοφία. Η θεωρητική περιπέτεια του Λουί Αλτουσέρ, εκδ. Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2004.

Φουρτούνης, Γιώργος, Αποδόμηση σε «τελική ανάλυση»: Ο σπινοζικός δομισμός του Αλτουσέρ (1960-1969) και ο πρώιμος Ντερριντά, Νήσος, Αθήνα 2023 [βιβλιοnet].

Derrida, Jacques, Πολιτική & φιλία: Ο Ζακ Ντεριντά για τον Λουί Αλτουσέρ, μτφρ. Δ. Παπαγιαννάκος – Α. Μπαλτάς, επιμ.: Α. Μπαλτάς, Εκδόσεις Εκκρεμές, Αθήνα 1996 [1. Μια συνέντευξη του Ζ. Ντεριντά στον Μ. Σπρίνκερ. 2. Επικήδειος για τον Λουί Αλτουσέρ].

Descombes, Vincent, Το ίδιο και το άλλο. 45 χρόνια γαλλικής φιλοσοφίας (1933-1978), μτφρ. Λένα Κασίμη, Praxis, Αθήνα 1984 [4. Η κριτική της ιστορίας (Φουκώ, Αλτυσέρ), σσ. 139-167].

ΒΙΒΛΙΑ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΤΟΝ ΑΛΤΟΥΣΕΡ

Βέλτσος, Γιώργος, Κοινωνιολογία των θεσμών 1. Ο θεσμικός λόγος και η εξουσία, Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα 1997.

ΑΡΘΡΑ ΓΙΑ ΑΛΤΟΥΣΕΡ

Αϊβαλής, Οδυσσέας, «Από τη συνάντηση στο δέσιμο: Η συνάντηση του αστάθμητου υλισμού με τη διατομικότητα», τχ. 134, Ιανουάριος-Μάρτιος 2016.

Γρηγορόπουλος, Δημήτρης, «Ο στρουκτουραλισμός του Αλτουσέρ ή η νεκρανάσταση της Μεταφυσικής», Επιστημονική σκέψη, τχ. 5 (1982), σσ. 53-60.

Δημούλης, Δημήτρης, «Undoing the Demos. Ο Αλτουσέρ για τη δημοκρατία (μέσω μιας κριτικής στη Wendy Brown)», Θέσεις, τχ. 136, Ιούλιος – Σεπτέμβριος 2016.

———, «Αλτουσέρ 1992», Θέσεις, τχ. 41, Οκτώβριος – Δεκέμβριος 1992.

Δημούλης, Δ., Μηλιός, Γ., «Θεωρητική συνέχεια και πολιτικές ασυνέχειες στο έργο του Λουί Αλτουσέρ», Θέσεις, τχ. 34, Ιανουάριος-Μάρτιος 1991, σσ. 27-42.

Δοξιάδης, Κύρκος, «Foucault, Althusser, αλήθεια, εξουσία», Αξιολογικά, τχ. 32, Φθινόπωρο 2020.

Καψάλης, Διονύσης, «Λουί Αλτουσέρ: Οι οφειλές της ανάγνωσης», Ο Πολίτης, τχ. 112, σσ. 35-44.

Κυπριανίδης, Τάσος, «Αποσπασματικές σκέψεις για το έργο του Λουί Αλτουσέρ», Θέσεις, τχ. 34, Ιανουάριος-Μάρτιος 1991.

Mπαλτάς, Αριστείδης, «Ιστορικός χρόνος και πολιτική συγκυρία», Ο Πολίτης (137),  Οκτώβριος 2005.

Μπαρτσίδης, Μιχάλης, «O κόσμος της ζωής και ο κόσμος της ιστορίας», Θέσεις, τχ. 103, 2008, σσ. 115-122.

Νικήσιανος, Νίκος & Στάμος, Γιώργος Π., «Επιστήμες και ιδεολογία: Για μια ανταγωνιστική αντικειμενικότητα», Θέσεις, τχ. 138, Ιανουάριος-Μάρτιος 2017.

Παπαθεοδώρου, Γιάννης, «Φαντάσματα και μανιφέστα: σημειώσεις για μια πολιτική της ανάγνωσης», στο Γ. Βούλγαρης, και Λ. Κωτσονόπουλος (επιμ.), Στα μονοπάτια του Αντόνιο Γκράμσι: πολιτική και πολιτισμός από το έθνος κράτος στην παγκοσμιοποίηση, Θεμέλιο, Αθήνα 2010, σσ. 201-214.

Σίμος, Χρήστος, «Το ζήτημα της εξουσίας στον Αλτουσέρ και τον Φουκώ», Θέσεις, τχ. 94, Ιανουάριος-Μάρτιος 2006.

Σωτήρης, Παναγιώτης, «Αλτουσέρ και Χέγκελ: ένας διαρκής διάλογος», Κρίση, τχ. 14, 2023/2.

——–, «Πώς μπορούμε να έχουμε συναντήσεις που να διαρκούν; Ο Αλτουσέρ και το πρόβλημα του υποκειμένου», Θέσεις, τχ. 119, Απρίλιος- Ιούνιος 2012, σσ. 47-70.

———-, «Δομή και συγκυρία στο έργο του Αλτουσέρ», Θέσεις, τχ. 115, Απρίλιος- Ιούνιος 2011, σσ. 15-47.

———-, «Ο υλισμός της συνάντησης: αναζητήσεις και αντιφάσεις του ύστερου Αλτουσέρ», Κριτική – Επιστήμη & Εκπαίδευση, τχ. 4 (2006), σσ. 3- 20.

———-, «Η πρόκληση του νομιναλισμού και ο Λουί Αλτουσέρ», Θέσεις, τχ. 86, Ιανουάριος-Μάρτιος 2004.

Τσίρος, Νίκος, «Ο νεαρός μαρξιστής Λουί Αλτουσέρ “συναντά” τον άρχοντα Μοντεσκιέ», Θέσεις, τχ. 97, Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2006.

Φουρτούνης, Γιώργος, «Η απορία του υποκειμένου: Φουκώ, Αλτουσέρ, Μπάτλερ», Σύγχρονα Θέματα, τεύχ. 106, Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2009, σσ. 51-58.

——–, «Για την επικαιρότητα μιας “παρωχημένης” επιστημολογίας» (με αφορμή το βιβλίο του Αριστείδη Μπαλτά, Για την επιστημολογία του Λουί Αλτουσέρ, Νήσος, Αθήνα 2002), Ο Πολίτης, τχ. 98, Μάρτιος 2002, σσ. 28-33.

———-, «Δομή, αστάθμητο και βία στην έννοια του τρόπου παραγωγής», Θέσεις (102), 2008.

——–, «Ο Ετιέν Μπαλιμπάρ και η αλτουσεριανή επιστημολογία του μαρξισμού», Κρίση, τχ. 4, 2/2018.

———-, «Ο ύστερος υλισμός του Λ. Αλτουσέρ και η επιστημολογική τομή», Θέσεις (98), 2007.

———-, «Ο Λουί Αλτουσέρ και η επιστημολογική αντινομία του Μαρξισμού», Κριτική – Επιστήμη & Εκπαίδευση, τχ. 1 (2005), σσ. 5-16.

Balibar, Etiénne, «Λουί Αλτουσέρ: μια βιογραφική σημείωση», μτφρ. Χρ. Γιαννούλη, Θέσεις, τχ. 35, Απρίλιος-Ιούνιος 1991, σσ. 69-75.

——–, «Εσχατολογία / τελεολογία. Ένας φιλοσοφικός διάλογος σε εκκρεμότητα και το διακύβευμα του σήμερα», μτφρ. Μελέτης Λάμπρου, Σύγχρονα Θέματα, τχ. 115, Οκτώβριος – Δεκέμβριος 2011, σσ. 49-60.

——–, «Σώπαινε ακόμα Αλτουσέρ», μτφρ. Ελένη Καλαφάτη, Ο Πολίτης, τχ. 98, Απρίλιος 1989, σσ. 59-70.

Hanecker, Marta, «Ο Αλτουσέρ και ο “θεωρητικός αντιανθρωπισμός” του Μαρξ», Θέσεις, τχ. 87, Απρίλιος-Ιούνιος 2004.

Λεκούρ, Ντομινίκ, «Ο Λουί Αλτουσέρ, η φιλοσοφία και η ταξική πάλη», μτφρ. Τ. Μπέτζελος, Περιοδικό Εκτός Γραμμής, τχ. 21, Νοέμβριος 2008.

Montag, Warren, «“Ο Φουκώ και η προβληματική της προέλευσης”: Ο Αλτουσέρ διαβάζει την Ιστορία της τρέλας», μτφρ. Γιώργος Φουρτούνης, περιοδικό Θέσεις, τεύχος 88, Ιούλιος–Σεπτέμβριος 2004, διαθέσιμο στην ιστοσελίδα.

Morfino, Vittorio, «Η προτεραιότητα της συνάντησης επί της μορφής», μτφ. Γιώργος Φουρτούνης, Θέσεις (103), Απρίλιος-Ιουνιος 2008.

——–, «Ατομίκευση και διατομικότητα. Από τον Σιμοντόν στον Αλτουσέρ», στο Μιχάλης Μπαρτσίδης (επιμ.), Διατομικότητα. Κείμενα για μια οντολογία της σχέσης. Αθήνα: Νήσος, 2014, σσ. 447-475.

Πρέβε, Κοστάντζο, «Λουί Αλτουσέρ. Η πάλη ενάντια στο κοινό αίσθημα», μτφρ. Άκης Γαβριηλίδης, περιοδικό Θέσεις, τχ. 56, Ιούλιος-Σεπτέμβριος 1996.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ ΓΙΑ ΑΛΤΟΥΣΕΡ

«“Για τον Μαρξ”: η γενέθλια “στιγμή” του Αλτουσέρ» (Με την ευκαιρία της έκδοσης των σημαντικότερων έργων του Λουί Αλτουσέρ στα ελληνικά), Συνέντευξη με τον Γιώργο Καλαμπόκα, από τις εκδόσεις Εκτός Γραμμής, Η Αυγή της Κυριακής / «Ενθέματα», 25 Δεκεμβρίου 2015.

Ζαν-Κλοντ Μιλνέρ, «Ο Αλτουσέρ δημιούργησε μια πραγματική μηχανή άρνησης» (συνέντευξη στο Le Magazine Littéraire), μτφρ. Μαρία Καλογήρου, επιμέλεια Αναστασία Ματσούκα, RedNotebook, 25 Οκτωβρίου 2015.

ΑΡΘΡΑ ΓΙΑ ΑΛΤΟΥΣΕΡ ΣΕ ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ

Αλτινόγλου, Δημήτρης, «Η παρέμβαση του Αλτουσέρ στην αναγνώριση της ψυχαναλυτικής θεωρίας», Η Αυγή της Κυριακής, ένθετα: «Υποτυπώσεις», 16 Οκτωβρίου 2016.

Βολφ, Φρίντερ Όττο, «“Επιτέλους, σύντομα – ψωμί και τριαντάφυλλα”: Μια αναφορά στο ανέκδοτο κείμενο του Αλτουσέρ “Θέσεις του Ιούνη”», μτφρ. Γιώργος Σουβλής, εισαγ.-επιμέλεια: Στάθης Κουβελάκης, Η Αυγή / «Ενθέματα», Σάββατο 19 Απριλίου 2014.

Γρόλιος, Βασίλης, «Ο μαρξισμός του Λ. Αλτουσέρ και του Ε. Μπαλιμπάρ», εφημ. Πριν, 1 Ιουλίου 2012 (αναδημοσιευμένο στον ιστότοπο Η Κόκκινη Σημαία στην υπόθεση του νέου κομμουνιστικού προγράμματος).

——-, «Ο μαρξισμός, ο Αλτουσέρ και ο οικοσοσιαλισμός. Μια συναρπαστική διανοητική διαδρομή με άξονα τον μαρξισμό» (συνέντευξη στον Στάθη Κουβελάκη), «Ενθέματα», Κυριακάτικη Αυγή, 1 Σεπτεμβρίου 2013.

Σωτήρης, Παναγιώτης, Βιβλιοκριτική για το βιβλίο των L. Althusser, E. Balibar, R. Establet, P. Macherey, J. Ranciere, Να διαβάσουμε το Κεφάλαιο, Αθήνα, εκδ. Ελληνικά Γράμματα, 2003, επιθεώρηση Ουτοπία, τχ. 54, 2003, σσ. 203-206.

ΒΙΒΛΙΟΚΡΙΣΙΕΣ ΓΙΑ ΑΛΤΟΥΣΕΡ

Γαϊτάνου, Ειρήνη, «Επιλέγοντας να πάρουμε το τραίνο εν κινήσει» (για το βιβλίο: Louis Althusser, Το υπόγειο ρεύμα του υλισμού της συνάντησης, μτφρ. Τάσος Μπέτζελος, Εκτός Γραμμής, Αθήνα 2018), Marginalia, τχ. 5.

Ελεφάντης, Άγγελος, «Θέσεις 1964-1975 του Λουί Αλτουσέρ», Ο Πολίτης, τχ. 16, Ιανουάριος-Φεβρουάριος 1978, σσ. 76-83.

Σωτήρης, Παναγιώτης, «Αλτουσέρ: ιστορία, φιλοσοφία και πολιτική» (για το βιβλίο: Louis Althusser, Απάντηση στον Τζων Λιούις: Για την ιστορία, την πάλη των τάξεων και τη φιλοσοφία, μτφρ. Τάσος Μπέτζελος, Εκτός Γραμμής, Αθήνα 2023), in.gr., 13 Ιουλίου 2023.

Χρύσης, Αλέξανδρος, Για το βιβλίο L. Althusser, Μοντεσκιέ, πολιτική και Ιστορία, (μτφρ. Φ. Σιατίτσας, επιμ. Ά. Στυλιανού, Εκδόσεις Πλέθρον, Αθήνα 2005), Ουτοπία, τχ. 71, 2006, σσ. 193-199.

ΒΙΒΛΙΟΚΡΙΣΙΕΣ ΓΙΑ ΒΙΒΛΙΑ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΤΟΝ ΑΛΤΟΥΣΕΡ

Γαβριηλίδης, Άκης, «Ο “ανθρωπιστής” Σπινόζα και άλλα τινά» (Για το βιβλίο του Γιώργου Διζιρίκη, Αλτουσέρ και Σπινόζα. Τρία ερωτήματα για τον ανθρωπισμό, το ασυνείδητο και την τέχνη (Φιλιππότης, Αθήνα 1994), Ο Πολίτης, τχ. 127, Σεπτέμβριος 1994, σσ. 52-54.

Λάσκος, Χρήστος, «Αλτουσέρ, Σπινόζα, Ντεριντά» (Για το βιβλίο: Γιώργος Φουρτούνης, Αποδόμηση σε «τελική ανάλυση». Ο σπινοζικός δομισμός του Αλτουσέρ (1960 -1969) και ο πρώιμος Ντεριντά, Νήσος, σελ. 726), alterthess, 25 Οκτωβρίου 2023.

BINTEO – ΡΑΔΙΟΦΩΝΟ

«Ξαναδιαβάζοντας τον Αλτουσέρ σήμερα». Συζητούν οι Αριστείδης Μπαλτάς (καθηγητής της Θεωρίας των Επιστημών στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο και Υπουργός Πολιτισμού) & Γιώργος Φουρτούνης (επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου). Τη συζήτηση συντονίζει η Αθηνά Αθανασίου (αναπληρώτρια καθηγήτρια στο τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου), Παρασκευή 29 Ιανουαρίου 2016, ώρα 20:00-21:00, Στο Κόκκινο 105,5, στο πλαίσιο της εκπομπής «Θεωρία στον Αέρα: Έννοιες – Ιδέες – Κριτική» με τη στήριξη του Ινστιτούτου Νίκος Πουλαντζάς.

Εκτός Γραμμής – Σεμινάριο: Ο Αλτουσέρ και η πολιτική Ι:1966-70. Ο Τάσος Μπέτζελος μιλά με θέμα «Ο Αλτουσέρ, ο Μάης και η Πολιτιστική Επανάσταση» και ο Παναγιώτης Σωτήρης με θέμα «1966-1970: Η αυτοκριτική ως φιλοσοφική στρατηγική ή η διαρκής διόρθωση της υλιστικής γραμμής».

ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΑΛΤΟΥΣΕΡ

Παρουσίαση του βιβλίου του Γιώργου Φουρτούνη, Αποδόμηση σε «τελική ανάλυση»: Ο σπινοζικός δομισμός του Αλτουσέρ (1960-1969) και ο πρώιμος Ντερριντά. Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη 24 Οκτωβρίου στις 7.00 μ.μ. στο New York University in Athens Τσακάλωφ 34, Αθήνα. Ομιλητές: Αθηνά Αθανασίου (Καθηγήτρια, Πάντειο Πανεπιστήμιο), Αριστείδης Μπαλτάς (Ομ. Καθηγητής ΕΜΠ), Παναγιώτης Σωτήρης (Διδάσκων ΕΑΠ, Δημοσιογράφος). Συντονίζει: Γρηγόρης Ανανιάδης (Αν. Καθηγητής, Πάντειο Πανεπιστήμιο). (Βίντεο).

Παρουσίαση του βιβλίου του Louis Althusser, Το υπόγειο ρεύμα του υλισμού της συνάντησης (μτφρ. Τάσος Μπέτζελος, Εκτός Γραμμής, Αθήνα 2018), Πέμπτη 7 Ιουνίου 2018, 7:30 μ.μ., στον κήπο του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων (Ερμού 134, Σταθμός ΗΣΑΠ Θησείο). Θα μιλήσουν: Ειρήνη Γαϊτάνου (διδακτόρισσα πολιτικών επιστημών), Ηλίας Ιωακείμογλου (μέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Θέσεις), Γεράσιμος Κακολύρης (επίκουρος καθηγητής Σύγχρονης Ηπειρωτικής Φιλοσοφίας, ΕΚΠΑ), Παναγιώτης Σωτήρης (διδάσκων Ανοιχτού Πανεπιστημίου, Εκτός Γραμμής).

ΟΜΙΛΙΕΣ ΓΙΑ ΑΛΤΟΥΣΕΡ

Έκτορας Καρβούνης, «Με τον Althusser και τον Spinoza: το ερώτημα της πολιτικής θεωρίας στο επίπεδο της εμμένειας», Τετάρτη 15 Δεκεμβρίου 2021, 19:00-21:00, στην αίθουσα Γ3 του Παντείου Πανεπιστημίου. Ο Έκτορας Καρβούνης είναι απόφοιτος του ΠΜΣ Πολιτικής Επιστήμης & Ιστορίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο. Διοργάνωση: Σεμινάριο Φιλοσοφίας και Πολιτικής Θεωρίας Μεταπτυχιακών και Υπ. Διδακτόρων.

ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ

Wikipédia/Louis Althouser

Wikipedia/Louis Althouser