Judith Butler (Τζούντιθ Μπάτλερ, 1956)

Η Αμερικανίδα φιλόσοφος Τζούντιθ Μπάτλερ γεννήθηκε στις 24 Φεβρουαρίου 1956 στις ΗΠΑ. Το έργο της έχει ασκήσει σημαντική επιρροή στα πεδία του φεμινισμού,  της θεωρίας Queer, της πολιτικής φιλοσοφίας  και της ηθικής. Είναι καθηγήτρια στο τμήμα Ρητορικής και Συγκριτικής Λογοτεχνίας του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας, Μπέρκλεϊ. Η Μπάτλερ πήρε το διδακτορικό της στη φιλοσοφία από το Πανεπιστήμιο Γέιλ το 1984 και η διατριβή της  δημοσιεύθηκε με τον τίτλο Subjects of Desire: Hegelian Reflections in Twentieth Century France.

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΓΙΑ ΜΠΑΤΛΕΡ

ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ ΜΠΑΤΛΕΡ

Αναταραχή φύλου. Ο φεμινισμός και η ανατροπή της ταυτότητας, μτφρ. Γιώργος Καράμπελας, επιμέλεια κειμ.: Χριστίνα Σπυροπούλου, εισαγ.-επιστημ. επιμέλεια: Βενετία Καντσά, επίμετρο: Αθηνά Αθανασίου, Εκδόσεις Αλεξάνδρεια, Αθήνα 2009.

Επιτελεστική πολιτική και κριτική της κρατικής βίας (Ετήσια διάλεξη στη μνήμη του Νίκου Πουλαντζά 2009), μτφρ. Μιχάλης Λαλιώτης, Νήσος/Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς, Αθήνα 2010.

Επιτελεστικότητα και επισφάλεια. Η Τζούντιθ Μπάτλερ στην Αθήνα, επιμέλεια: Αθηνά Αθανασίου, Νήσος, Αθήνα 2011.

Ευάλωτη ζωή. Οι δυνάμεις του πένθους και της βίας, μτφρ. Μιχάλης Λαλιώτης, Κώστας Αθανασίου, εισαγωγή: Αθηνά Αθανασίου, Νήσος, Αθήνα 2009.

Η διεκδίκηση της Αντιγόνης. Η συγγένεια μεταξύ ζωής και θανάτου, εισαγωγή: Έλενα Τσελέπη, μτφρ. Βαρβάρα Σπυροπούλου, επιμέλεια: Γιώργος Καράμπελας, Κώστας Λιβιεράτος, Εκδόσεις Αλεξάνδρεια, Αθήνα 2014.

Η δύναμη της μη βίας. Ένας ηθικοπολιτικός δεσμός, μτφρ. Γιώργος Καράμπελας, Αλεξάνδρεια, Αθήνα 2022 [βιβλιοnet].

Η ψυχική ζωή της εξουσίας. Θεωρίες καθυπόταξης, μτφρ. Τάσος Μπέτζελος, Πλέθρον, Αθήνα 2009.

Λογοδοτώντας για τον εαυτό, μτφρ. Μιχάλης Λαλιώτης, επιμέλεια-επίμετρο: Αθηνά Αθανασίου, Εκδόσεις Εκκρεμές, Αθήνα 2009.

Σημειώσεις για μια επιτελεστική θεωρία της συνάθροισης, μτφρ. Μιχάλης Λαλιώτης, Angelus Novus, Αθήνα 2018.

Σώματα με σημασία, μτφρ. Πελαγία Μαρκέτου, εισαγωγή-επιστ. επιμέλεια Αθηνά Αθανασίου, Εκκρεμές, Αθήνα 2008.

Τι είναι κριτική; Ένα δοκίμιο για την Αρετή στον Φουκώ, μτφρ. Θανάσης Λάγιος, Πλέθρον/μικρόκοσμος, Αθήνα 2017.

Τζούντιθ Μπάτλερ, Αθηνά Αθανασίου, Απ-αλλοτρίωση. Η επιτελεστικότητα στο πολιτικό, μτφρ. Αλέξανδρος Κιουπκιολής, Τόπος, Αθήνα 2016.

Τζούντιθ Μπάτλερ, Γκαγιάτρι Τσακραβόρτι Σπίβακ, Τραγουδώντας τον Εθνικό Ύμνο. Γλώσσα, πολιτική και το δικαίωμα του ανήκειν, μτφρ. Βασιλική Κάση, Άννα Μαγγίνα, Αιμιλία Παπαδοπούλου, Βάσια Τζανακάρη, Ουρανία Τσιάκαλου, επιμέλεια μετάφρασης-εισαγωγή Μίνα Καραβαντά, Εκδόσεις Τόπος, Αθήνα 2015.

ΑΡΘΡΑ ΤΗΣ ΜΠΑΤΛΕΡ

«Απο-μίμηση και έμφυλη ανυπακοή», μτφρ. Αθηνά Αθανασίου, στο Κώστας Γιαννακόπουλος (επιμ.), Σεξουαλικότητα: Θεωρίες και πολιτικές της ανθρωπολογίας, Αλεξάνδρεια, Αθήνα 2006, σσ. 219-258.

«Από την επιτελεστικότητα στην επισφάλεια», στο Α. Αθανασίου (επιμ.), Επιτελεστικότητα και επισφάλεια. Η Τζούντιθ Μπάτλερ στην Αθήνα, Νήσος, Αθήνα 2011, σσ. 59-46.

«Βία, πένθος, πολιτική», στο Δήμητρα Μακρυνιώτη (επιμ.), Περί θανάτου. Η πολιτική διαχείριση της θνητότητας, μτφρ. Κώστας Αθανασίου, Κική Καψαμπέλη, Νήσος, Αθήνα 2008.

«Γιατί η ιδέα του “φύλου” προκαλεί αντιδράσεις σε όλο τον κόσμο;», μτφρ. Δανάη Καπράνου, φεμινιστιqά, τχ. 5, Φθινόπωρο 2022.

«“Εμείς, ο λαός”: Σκέψεις για την ελευθερία της συνάθροισης», στο A. Badiou, P. Bourdieu, J. Butler, G. Didi-Huberman, S. Khiari, J. Rancière, Τι είναι Λαός; Γιώργος Καράμπελας, Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, Αθήνα, 2014.

«Εξήγηση και απενοχοποίηση, ή τι μπορούμε να ακούσουμε», μτφρ. Γρηγόρης Ανανιάδης, Σύγχρονα Θέματα, τχ. 80, Ιούνιος 2002, σσ. 6-12.

«Επιτελεστική πολιτική και κριτική της κρατικής βίας» (μτφρ. Μιχάλης Λαλιώτης), στο Αθηνά Αθανασίου (επιμ.), Επιτελεστικότητα και επισφάλεια. Η Τζούντιθ Μπάτλερ στην Αθήνα, Νήσος, Αθήνα 2011, σσ. 19-46.

«Η αντίσταση πέρα από τα αφηγήματα της θυσίας και της ανδρείας», στο Έλενα Τζελέπη, (επιμ.), Αντινομίες της Αντιγόνης: Κριτικές θεωρήσεις του πολιτικού, μτφρ. Μιχάλης Λαλιώτης, Απόστολος Λαμπρόπουλος, Εκκρεμές, Αθήνα 2014, σσ. 405-409.

«Ο μαρξισμός και το “απλώς πολιτισμικό”», μτφρ. Άκης Γαβριηλίδης, Θέσεις, τχ. 93, Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2005.

«Παραστασιακές επιτελέσεις και συγκρότηση του φύλου: Δοκίμιο πάνω στη φαινομενολογία και τη φεμινιστική θεωρία», μτφρ. Μαργαρίτα Μηλιώρη, στο Αθηνά Αθανασίου (επιμ.), Φεμινιστική θεωρία και πολιτισμική κριτική, Εκδόσεις Νήσος, Αθήνα 2006, σσ. 381-407.

«Συμμαχίες σωμάτων και πολιτική του δρόμου», στης ιδίας, Σημειώσεις για μια επιτελεστική θεωρία της συνάθροισης, μτφρ. Μιχάλης Λαλιώτης, Angelus Novus, Αθήνα 2018, σσ. 100-101.

«Σώματα που έχουν σημασία: σχετικά με τα όρια του “φύλου” σε επίπεδο λόγου», στο Δήμητρα Μακρυνιώτη (επιμ.), Τα όρια του σώματος. Διεπιστημονικές προσεγγίσεις, επιμέλεια Δήμητρα Μακρυνιώτη, Εκδόσεις Νήσος, Αθήνα 2004.

ΑΡΘΡΑ ΤΗΣ ΜΠΑΤΛΕΡ ΣΕ ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ

«Ο καπιταλισμός έχει τα όριά του», μτφρ. Γεράσιμος Κακολύρης – Κική Καψαμπέλη, Η Εφημερίδα των Συντακτών, Δευτέρα 20 Μαρτίου 2020.

«Πολύ συχνά η πολιτική ανυπακοή αποτελεί ηθική αναγκαιότητα» (συνέντευξη στον Τάσο Τσακίρη), Η Εφημερίδα των Συντακτών, Κυριακή 8 Μαΐου 2016.

«Λοιπόν, ποια είναι τα αιτήματα; Και πού πάνε από εδώ;», μτφρ. Δ. Κ., Δράση: Μαχητική εφημερίδα για τη χειραφέτηση του κόσμου της εργασίας, Σάββατο 24 Μαρτίου 2012 (αγγλ.: «So, What Are the Demands? And Where Do They Go From Here?», Tidal: Occupy Theory/Occupy Strategy, τχ. 2,  Μάρτιος 2012, σσ. 8-11.

«Υπέρ και κατά της επισφάλειας», Δρόμος της αριστεράς, 29 Φεβρουαρίου 2012 (αγγλ.: «For and Against Precarity», Tidal: Occupy Theory/Occupy Strategy, τχ. 1,  Δεκέμβριος 2011, σσ. 12-13).

«Δημοσιονομική κρίση ή η νεοφιλελεύθερη επίθεση στη δημοκρατία;», μτφρ. Ειρήνη Γαϊτάνου, Η Λέσχη της ανυπότακτης θεωρίας, 12 Νοεμβρίου 2018). Επίσης:  «Κρίση και νεοφιλελεύθερη επίθεση στα δικαιώματα», Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, 13 Νοεμβρίου 2011 (αγγλ.: «Fiscal Crisis, or the Neo-liberal Assault on Democracy?», Greek Left Review, 12 Νοεμβρίου 2011).

«Το Πανεπιστήμιο Μπέρκλεϊ και ο εξοπλισμός του Ισραήλ» (Ομιλία της Τζούντιθ Μπάτλερ στο Πανεπιστήμιο Berkley), (απόσπασμα), επιμέλεια: Γιώργος Γιαννακόπουλος, Η Αυγή, 13 Ιουνίου 2010. (αρχική δημοσίευση: The Nation, 14 Απριλίου 2010: «You Will Not Be Alone»).

ΑΡΘΡΑ ΤΗΣ ΜΠΑΤΛΕΡ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

«Παλαιστίνη: Ο στοχασμός δεν σημαίνει σχετικοποίηση» («The Compass of Mourning»), μτφρ. Άκης Γαβριηλίδης, Nomadic Universality, 19 Οκτωβρίου 2023.

«Για τη λιτότητα και εναντίων της», μτφρ. Αλίκη Κοσυφόγλου, RedNotebook, 15 Δεκεμβρίου 2012.

“Μια άκριτη μορφή έξαψης“, μτφρ. Μωυσής Μπουντουρίδης.

«Οφείλω να αποστασιοποιηθώ από τη συνενοχή με το ρατσισμό» (επιμέλεια Παντελής Προμπονάς), ιστοχώρος //ΠαραλληλοΓράφος//, 5 Ιουλίου 2010.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ ΤΗΣ ΜΠΑΤΛΕΡ

«Ο αγώνας για το δικαίωμα στην έκτρωση εντάσσεται στον γενικότερο αγώνα για δικαιοσύνη» (συνέντευξη στην Αλόνα Φέρμπερ) & Σάρα Ματάισεν, «Η έκτρωση χωρίς φυλετική δικαιοσύνη δεν είναι “επιλογή”», Η Εποχή, 25 Σεπτεμβρίου 2022.

«Δεν είμαι σίγουρη ότι μπορώ να ορίσω τον φεμινισμό» (συνέντευξη στη Nayereh Tohidi, 2017), μτφρ. Βασίλης Γεωργάκης, Βαβυλωνία, 10 Απριλίου 2022.

«Η μη βία ως πολιτική επιλογή» (συνομιλία με τη φιλόσοφο Ντονατέλα ντι Τζέζαρε) (απόσπασμα), επιμ. Θανάσης Γιαλκέτσης, Η εφημερίδα των Συντακτών, 7-8 Νοεμβρίου 2020, σ. 86.

«Μη Βία, Φεμινισμός και η Ζωή Μετά τον Covid-19» (συνέντευξη στον Θεοδόση Μίχο), Propaganda, 17 Απριλίου 2020).

«Ο φεμινισμός διαμορφώνει ένα νέο όραμα συνύπαρξης» (συνέντευξη στον Δημήτρη Γκιβίση), Η Εποχή, Κυριακή 24 Μαρτίου 2019.

«Ένας αριστερός λαϊκισμός πρέπει να οδηγήσει σε μια ριζοσπαστική δημοκρατία» (συνέντευξη στη Σεσίλ Ντωμά για λογαριασμό της εφημερίδας Libération), μτφρ. Έφη Γιαννοπούλου, Η Εποχή (αναδημοσίευση στο Commonality), 29 Ιανουαρίου 2017.

«Το καθεστώς Ερντογάν μετατρέπεται σε ολοκληρωτικό» (συνέντευξη στον Χαλίς Γιλντιρίμ), μτφρ. Πέτρος Κοντές, Η Εποχή (αναδημοσίευση στο Commonality), 2 Αυγούστου 2017.

«Γιατί οι άνδρες σκοτώνουν τρανς γυναίκες;» (συνέντευξη-πρόλογος Diana Tourjee), μτφρ. Πάρβη Πάλμου, T-zine.gr, Τετάρτη 31 Αυγούστου 2016 (αγγλικά).

«Γιατί ο Τραμπ αποτελεί φασιστικό φαινόμενο» (Επιλεγμένα αποσπάσματα από συνέντευξη της Judith Butler στον Christian Salmon), μτφρ. Άκης Γαβριηλίδης, Nomadic universality, 23 Ιανουαρίου 2016 (αγγλικά: εδώ).

«Κάποιοι θα έλεγαν ότι δεν είμαι γυναίκα» (Συνέντευξη στην Αν-Κατρίν Σιμόν για την Die Presse, 6-5-2014), μτφρ. Ματίνα Καραγιαννίδου-Σταμπουλή, Η Εποχή, Σάββατο 17 Μαΐου 2014.

«Κρίση, κριτική και οι δυνατότητες της πολιτικής» (Συνέντευξη της Αθηνάς Αθανασίου και της Τζούντιθ Μπάτλερ στην Ειρήνη Αβραμοπούλου με την ευκαιρία της έκδοσης του Dispossession. The Performative in the Political, Polity Press, 2013), μτφρ. Δημήτρης Ιωάννου, Η Αυγή της Κυριακής / «Ενθέματα», 26 Ιανουαρίου 2014.

«Η οργή να μη γίνει βία, αλλά πολιτική δράση» (συνέντευξη στον Τάσο Τσακίρογλου), Η Εφημερίδα των Συντακτών, 3 Νοεμβρίου 2013.

«Στην Αμερική ο όρος “κράτος πρόνοιας” είναι βρισιά» (συνέντευξη στην Αναστασία Γιάμαλη), Η Αυγή, 21 Οκτωβρίου 2012.

«Αμφισβητώντας το “κανονικό”, αναδιαμορφώνοντας το δυνατό: Φεμινισμός, queer πολιτική και ριζοσπαστική αριστερά» (Συνέντευξη στην Αθηνά Αθανασίου) (μτφρ. Θεοδοσία Μαρινούδη), στο Α. Αθανασίου (επιμ.), Επιτελεστικότητα και επισφάλεια. Η Τζούντιθ Μπάτλερ στην Αθήνα, Νήσος, Αθήνα 2011, σσ. 109-122.

«Από την επιτελεστικότητα στην επισφάλεια» (Συνέντευξη με την Άννα Ζαρίφη», μτφρ. Άννα Ζαρίφη, Σύγχρονα Θέματα, τχ. 112, Ιανουάριος – Μάρτιος 2011, σσ. 67-69.

«Γιατί να μην παντρεύονται περισσότεροι από δύο;» (Συνέντευξη στον Ματθαίο Τσιμιτάκη) Καθημερινή, 10 Ιανουαρίου 2010.

«Επαν-ορίζοντας το ‘κανονικό’: Φεμινισμός και Ριζοσπαστική Αριστερά» (Συνέντευξη της Judith Butler στην Αθηνά Αθανασίου), Η Κυριακάτική Αυγή / «Αναγνώσεις», 13 Δεκεμβρίου 2009.

«Μελαγχολία του φύλου και ψυχανάλυση» (Συνέντευξη στη Νασία Λινάρδου-Μπλανσέ και στον Ρεζινάλντ Μπλανσέ) (μτφρ. Νασία Λινάρδου με τη συνδρομή της Ευαγγελίας Τσώνη), στο Α. Αθανασίου (επιμ.), Επιτελεστικότητα και επισφάλεια. Η Τζούντιθ Μπάτλερ στην Αθήνα, Νήσος, Αθήνα 2011, σσ. 87-107.

«Οι νόρμες του φύλου, το ερώτημα της δημοκρατίας και η σημασία του κοινωνικού αγώνα» (Συνέντευξη στον Ματθαίο Τσιμιτάκη), στο Α. Αθανασίου (επιμ.), Επιτελεστικότητα και επισφάλεια. Η Τζούντιθ Μπάτλερ στην Αθήνα, Νήσος, Αθήνα 2011, σσ. 81-86.

«Το φύλο ως επιτέλεση. Συνέντευξη με τη Judith Butler», μτφρ. Μαρία Παγκάκη, Το Στίγμα, τχ. 30, σσ. 100-103.

«Ζωές που δεν είναι άξιες πένθους (συνέντευξη στην Νέλλυ Καμπούρη)», ηλεκτρονικό περιοδικό re-public.

«Gender as Performance: Μια συνέντευξη με τη Judith Butler» (απόσπασμα), περιοδικό «Terminal 119 – για την κοινωνική και ατομική αυτονομία, Μάρτιος 2006. [H συνέντευξη αυτή που δόθηκε από τη Judith Butler το 1993 στους Peter Osborne και Lynne Segal, δημοσιεύτηκε στο Radical Philosophy, τχ. 67, Καλοκαίρι 1994)].

Αθανασίου, Αθηνά & Μπάτλερ, Τζούντιθ, «Κρίση, κριτική και οι δυνατότητες της πολιτικής» (συνέντευξη στην Ειρήνη Αβραμοπούλου με την ευκαιρία της έκδοσης του Dispossession: The Performative in the Political), Η Αυγή της Κυριακής / «Ενθέματα», 26 Ιανουαρίου 2014.

«Mourning becomes the Law» (Γράμμα από το Παρίσι), Verso, 16 Νοεμβρίου 2015.

«Precariousness and Grievabiblity – When is Life Grievable?», Verso, 16 Νοεμβρίου 2015.

ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΜΠΑΤΛΕΡ ΣΕ ΣΥΛΛΟΓΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

«Το μόνο που λέμε είναι “Δώστε στην Ελλάδα μια ευκαιρία”». Συλλογικό κείμενο των Costas Douzinas, Jacqueline Rose, Giorgio Agamben, Slavoj Zizek, Lynne Segal, Gayatri Spivak, Etienne Balibar, Judith Butler, Jean-Luc Nancy, Chantal Mouffe, David Harvey, Eric Fassin, Joanna Bourke, Immanuel Wallerstein, Wendy Brown, Sandro Mezzadra, Marina Warner, Drucilla Cornell. Η Εφημερίδα των Συντακτών, Τετάρτη 18 Φεβρουαρίου 2015.

«Δεν υπάρχει συμμετρία μεταξύ του “εξτρεμισμού” της Αριστεράς και της Δεξιάς», Judith Butler, Etienne Balibar, Costas Douzinas, Wendy Brown, Slavoj Zizek, Chantal Mouffe, Toni Negri, Joanna Bourke, Sandro Mezzadra, Drucilla Cornell, Engin Isin, Bruce Robbins, Simon Critchley, Jacqueline Rose, Eleni Varika, Micael Lowy, Jean-Luc Nancy, Jodi Dean, μτφρ. Αντώνης Γαλανόπουλος, ιστοχώρος Κοίτα τον ουρανό. Καλωσήρθατε στην έρημο του πραγματικού, 4 Ιουνίου 2014 (Πηγή: The Guardian).

«Όχι στην επιστροφή της δικτατορίας στην Ελλάδα», (Οι υπογράφοντες: Michel Agier, Zineb Ali-Benali, Athena Athanassiou, Chryssanthi Avlami, Paola Bacchetta, Étienne Balibar, Driss Belhacenne, Anne Emmanuelle Berger, Antonia Birnbaum, Wendy Brown, Judith Butler, Marie-Claire Caloz-Tschopp, Dimitris Christopoulos, Catherine Colliot-Thélène, Marie Cuillerai, Sonia Dayan-Herzbrun, Stéphane Douailler, Sara R. Farris, Éric Fassin, François Gèze, Marie-Elisabeth Handman, Engin Isin, Maria Kakogianni, Danièle Kergoat, Camille Louis, Giacomo Marramao, Sandro Mezzadra, Jean-Luc Nancy, Matthieu de Nanteuil, Georges Navet, Toni Negri, Bertrand Ogilvie, Mathieu Potte-Bonneville, Beatriz Preciado, Josep Ramoneda, Jacques Rancière, Judith Revel, Joan W. Scott, Yves Sintomer, Michel Surya, Alberto Toscano, Eleni Varikas, Patrick Vauday, Patrice Vermeren, Sophie Wahnich, Frieder Otto Wolf, Pierre Zaoui, Slavoj Žižek), Επιμέλεια μετάφρασης: Κωνσταντίνα Μαγγίνα, ιστοχώρος Κοίτα τον ουρανό. Καλωσήρθατε στην έρημο του πραγματικού, 14 Ιουνίου 2013 (Πηγή: Liberation).

ΒΙΒΛΙΑ ΓΙΑ ΜΠΑΤΛΕΡ

Μακρής, Σπύρος, Φεμινισμός και Δημοκρατία. Από τη Mary Wollstonecraft στην Judith Butler, Θεσσαλονίκη: Ένεκεν, 2015.

Salih, Sara, Εισαγωγή στην Τζούντιθ Μπάτλερ, μτφρ. Μιχάλης Μεντίνης, επιμ. Κωστούλα Μάκη, Oposito, 2018.

ΑΡΘΡΑ ΓΙΑ ΜΠΑΤΛΕΡ

Αθανασίου, Αθηνά, «Προσφώνηση στο Πάντειο Πανεπιστήμιο», στο Αθηνά Αθανασίου (επιμ.), Επιτελεστικότητα και επισφάλεια. Η Τζούντιθ Μπάτλερ στην Αθήνα, Νήσος, Αθήνα 2011, σσ. 47-57.

————, «Η πολιτική της ευάλωτης ζωής και το αίτημα της κριτικής», Εισαγωγή στο Τζ. Μπάτλερ, Ευάλωτη ζωή. Οι δυνάμεις του πένθους και της βίας, μτφρ. Μιχάλης Λαλιώτης, Κώστας Αθανασίου, Νήσος, Αθήνα 2009, σσ. 11-30.

————, «Επιτελεστικές αναταράξεις: Για μια ποιητική της έμφυλης ανατροπής», Επίμετρο στο J. Butler, Αναταραχή φύλου. Ο φεμινισμός και η ανατροπή της ταυτότητας, μτφρ. Γιώργος Καράμπελας, επιμέλεια κειμ.: Χριστίνα Σπυροπούλου, εισαγ.-επιστημ. επιμέλεια: Βενετία Καντσά, επίμετρο: Αθηνά Αθανασίου, Εκδόσεις Αλεξάνδρεια, Αθήνα 2009, σσ. 217-227.

————, «Προσφέροντας τον εαυτό: Η ηθικοπολιτική της απεύθυνσης και της ευθύνης», Επίμετρο στο Τζ. Μπάτλερ, Λογοδοτώντας για τον εαυτό, μτφρ. Μιχάλης Λαλιώτης, επιμέλεια-επίμετρο: Αθηνά Αθανασίου, Εκδόσεις Εκκρεμές, Αθήνα 2009, σσ. 211-226.

———–, «Υλοποιώντας το έμφυλο σώμα: Η πολιτική υπόσχεση της επιστελεστικότητας», στο Τζούντθ Μπάτλερ, Σώματα με σημασία, μτφρ. Πελαγία Μαρκέτου, εισαγωγή-επιστ. επιμέλεια Αθηνά Αθανασίου, Εκκρεμές, Αθήνα 2008, σσ. 7-30.

———–, «Gender Trouble. Η φεμινιστική ταυτότητα μετά την αποδόμηση της ταυτότητας», Σύγχρονα Θέματα, τχ. 94, Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2006, σσ. 62-71.

Βελισσαρίου, Σίσσυ, «Εισαγωγή» στο Τζ. Μπάτλερ, Επιτελεστική πολιτική και κριτική της κρατικής βίας (Ετήσια διάλεξη στη μνήμη του Νίκου Πουλαντζά 2009), μτφρ. Μιχάλης Λαλιώτης, Νήσος/Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς, Αθήνα 2010, σσ. 7-12 /  «Προσφώνηση στο Ινστιτούτο Γκαίτε» στο Αθηνά Αθανασίου (επιμ.), Επιτελεστικότητα και επισφάλεια. Η Τζούντιθ Μπάτλερ στην Αθήνα, Νήσος, Αθήνα 2011, σσ. 13-18.

Γκέφου-Μαδιανού, Δήμητρα, «Judith Butler και “ηθική στροφή” στην ανθρωπολογία» (Με αφορμή το βιβλίο: Judith Butler, Λογοδοτώντας για τον εαυτό), φεμινιστιqά, τχ. 6, Χειμώνας 2023.

Κακολύρης, Γεράσιμος, «Ανάγνωση και αλληλεξάρτηση», στο Πέγκυ Καρπούζου, Δημήτρης Αγγελάτος, Τιτίκα Καραβία, Χριστίνα Ντουνιά (επιμ.), Ο περίπλους της θεωρίας της λογοτεχνίας. Τιμητικός τόμος για την Άννα Τζούμα, Gutenberg, Αθήνα 2024, σσ. 732-747.

——–, «Judith Butler: Αλληλεξάρτηση, επισφάλεια και ηθική ευθύνη», Σύγχρονα Θέματα, τχ. 150-152, Οκτώβριος 2020 – Ιούνιος 2021, σσ. 203-210.

——–, «Το φύλο ως επιτέλεση», στο Ευστράτιος Παπάνης & Ανδρομάχη Μπούνα (επιμ.), Διαστάσεις της αρρενωπότητας, ἡδυέπεια, Αθήνα 2020, σσ. 124-140.

Καραβαντά, Μίνα, «Εισαγωγή: Για ποιους χτυπά η καμπάνα της δημοκρατίας; Ο άνθρωπος χωρίς χαρτιά και το “δικαίωμα στα δικαιώματα”», στο Τζούντιθ Μπάτλερ, Γκαγιάτρι Τσακραβόρτι Σπίβακ, Τραγουδώντας τον Εθνικό Ύμνο. Γλώσσα, πολιτική και το δικαίωμα του ανήκειν, μτφρ. Βασιλική Κάση, Άννα Μαγγίνα, Αιμιλία Παπαδοπούλου, Βάσια Τζανακάρη, Ουρανία Τσιάκαλου, Εκδόσεις Τόπος, Αθήνα 2015, σσ. 7-30.

Καντσά, Βενετία, «Οικείες έννοιες σε ανοίκειους συνδυασμούς: Ο φεμινισμός, το φύλο, η σεξουαλικότητα και το ανατρεπτικό γέλιο», στο J. Butler, Αναταραχή φύλου. Ο φεμινισμός και η ανατροπή της ταυτότητας, μτφρ. Γιώργος Καράμπελας, επιμέλεια κειμ.: Χριστίνα Σπυροπούλου, εισαγ.-επιστημ. επιμέλεια: Βενετία Καντσά, επίμετρο: Αθηνά Αθανασίου, Εκδόσεις Αλεξάνδρεια, Αθήνα 2009, σσ. ix–xxiii.

Κτενάς, Γιάννης, «Τα ζώα και η βάση της ηθικής. Αλλάζοντας προοπτική με την Τζούντιθ Μπάτλερ», Άνθρωπος, τχ. 10, Ιούνιος – Σεπτέμβριος 2023, σσ. 63-80.

Πετρόπουλος, Γιώργος, «Το πένθος ως queer μεθοδολογία: Ο Ζακ Ντεριντά συνομιλεί με την Τζούντιθ Μπάτλερ», φεμινιστιqά, τχ. 6, Χειμώνας 2023.

Τζελέπη, Έλενα, «Εισαγωγή: Αντικρούοντας το γένος: η πολιτική της ταύτισης και το αδύνατον της ταυτότητας», στο J. Butler, Η διεκδίκηση της Αντιγόνης. Η συγγένεια μεταξύ ζωής και θανάτου, μτφρ. Βαρβάρα Σπυροπούλου, επιμέλεια: Γιώργος Καράμπελας, Κώστας Λιβιεράτος, Εκδόσεις Αλεξάνδρεια, Αθήνα 2014, σσ. ix–xxvi.

Φουρτούνης, Γιώργος, «Η απορία του υποκειμένου: Φουκώ, Αλτουσέρ, Μπάτλερ», Σύγχρονα Θέματα, τεύχ. 106, Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2009, σσ. 51-58.

Χατζηιωάννου, Χρίστος, «Η αγωνιώδης Βαρεμάρα των απάτριδων και η ηθική της επισφάλειας» (αγγλ.: «The Anxious Boredom of Stateless Persons and the Ethics of Precarity»), στο Efi Savvides. A Territory Without Terrain, επιμ. Μαρίνα Χριστοδουλίδου, Bom Dia Boa Tarde Boa Noite,  Βερολίνο 2021, σs. 135-154.

ΑΡΘΡΑ ΓΙΑ ΜΠΑΤΛΕΡ ΣΕ ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ

Αθανασίου, Αθηνά, «Τζούντιθ Μπάτλερ: Πέρα από τα “αυτονόητα” του φύλου: η πολιτική δυναμική της επιτέλεσης», Η Αυγή της Κυριακής / «Αναγνώσεις», 13 Δεκεμβρίου 2009.

Γιαννακόπουλος, Γιώργος, «Η σκέψη της Τζούντιθ Μπάτλερ στα ελληνικά συμφραζόμενα», Η Κυριακάτική Αυγή / «Αναγνώσεις», 5 Σεπτεμβρίου 2010.

Κακολύρης, Γεράσιμος, «Πρόσφυγες και ηθική της συνοίκησης», Η Εφημερίδα των Συντακτών, Πέμπτη 14 Νοεμβρίου 2019, σ. 8.

Καλτάκη, Μαλτίνα, «Μια διάλεξη που έκανε αίσθηση και η τέχνη τού να μην είσαι βαρετός διανοούμενος», www.lifo.gr, 13 Μαΐου 2016.

Μαυρουδή, Νάνσυ, «Καλωσορίζοντας την Τζούντιθ Μπάτλερ στην Αθήνα», Η Εποχή, Κυριακή 13 Δεκεμβρίου 2009.

Μποζώνη, Αργυρώ,«Τζούντιθ Μπάτλερ: Μιλώντας για το “φάντασμα του φύλου” χωρίς φόβο και πάθος» (για το νέο της βιβλίο Ποιος φοβάται το φύλο;), Lifo, 30 Μαρτίου 2024.

ΑΡΘΡΑ ΓΙΑ ΜΠΑΤΛΕΡ ΣΤΟ ΔΙΑΔΥΚΤΙΟ

Αρτινός, Αποστόλης, «Ευάλωτη ζωή», ιστοχώρος λεξήματα, 13 Απριλίου 2009.

Γαβριηλίδης, Άκης, «Εκείνα που δεν ακούγονται: βλασφημία, λογοκρισία, βία», Nomadic universality, 6 Φεβρουαρίου 2019.

Κακολύρης, Γεράσιμος, «Η Τζούντιθ Μπάτλερ και η Σουνάουρα Τέιλορ για την Αλληλεξάρτηση και την Αυτονομία», Σύγχρονη Γαλλική Φιλοσοφία, 31 Οκτωβρίου 2024.

Küntzel, Matthias, «Η Judith Butler και ο νέος αντι-εβραϊκός λόγος» (2012), shades magazine: κριτική της ιδεολογίας και άλλες ανταγωνιστικές προσεγγίσεις, 16 Ιουλίου 2018.

Fraser, Nancy, «Ετεροσεξισμός, παραγνώριση και καπιταλισμός: Μια απάντηση στη Judith Butler», ιστοχώρος Rebel, 26 Ιουνίου 2010 [αρχική δημοσίευση: “Heterosexism, Misrecognition and Capitalism: A Response to Judith Butler”, New Left Review I/228, Μάρτιος-Απρίλιος 1998]. Το παρόν άρθρο αποτελεί απάντηση στο άρθρο της Μπάτλερ, «Ο μαρξισμός και το “απλώς πολιτισμικό”».

Χέκμαν, Σούζαν, «Πέρα από την ταυτότητα: Φεμινισμός, ταυτότητα και πολιτικές της ταυτότητας», μτφρ. pakiboy, www.poulantzas.gr, Γενάρης 2012 [αρχική δημοσίευση: Susan Hekman, “Beyond Identity: Feminism, Identity, & Identity Politics,” Feminist Theory, vol. 1(3), 2000: 289-308].

Siegel, Rebeca, «Ο αντισιωνισμός είναι αντισημιτισμός: μια απάντηση στην Judith Butler», ιστοχώρος Stepanyan TSP, 2 Δεκεμβρίου 2013 [αρχική δημοσίευση στο Bad Subjects, τχ. 70, Οκτώβριος 2004.

ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ – ΒΙΒΛΙΟΚΡΙΣΙΕΣ

Αθανασίου, Αθηνά, «Ο ύμνος αυτών που δεν ανήκουν» (για το βιβλίο των Τζούντιθ Μπάτλερ & Γκαγιάτρι Τσακραβόρτι Σπίβακ, Τραγουδώντας τον Εθνικό Ύμνο: Γλώσσα, Πολιτική και το Δικαίωμα του Ανήκειν, Αθήνα: Τόπος, 2015), Η Εποχή, Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016.

Ανδρονίδης, Σίμος, «Για το βιβλίο των Τζούντιθ Μπάτλερ & Αθηνάς Αθανασίου Απ-αλλοτρίωση: Η επιτελεστικότητα στο πολιτικό», Βαβυλωνία, 22 Οκτωβρίου 2018.

Αρτινός, Αποστόλης, «Ο Εαυτός στον τόπο του Άλλου» (Τζούντιθ Μπάτλερ, Λογοδοτώντας για τον εαυτό), Ελευθεροτυπία / «Βιβλιοθήκη», 5 Φεβρουαρίου 2010.

——–, «Το αδύνατο πένθος του “άλλου”» [Τζούντιθ Μπάτλερ, Ευάλωτη ζωή], Η Αυγή, 9 Ιουνίου 2009.

Βανδώρος, Σωτήρης, «Η δύναμη της κριτικής», Book Press, τχ. 4, Δεκέμβριος 2009.

 Κακολύρης, Γεράσιμος, «Επισφάλεια, επιτελεστικότητα και πολιτική του δρόμου» (για το βιβλίο: Judith Butler, Σημειώσεις για μια επιτελεστική θεωρία της συνάθροισης, μτφρ. Μιχάλης Λαλιώτης, angelus novus, Αθήνα 2017), φεμινιστιqά, τχ. 2, καλοκαίρι 2019.

Καράμπελας, Γιώργος, «Τρωτότητα εναντίον επισφάλειας» (για το βιβλίο: Judith Butler, Σημειώσεις για μια επιτελεστική θεωρία της συνάθροισης, μτφρ. Μιχάλης Λαλιώτης, Angelus Novus, Αθήνα 2018), Η Εφημερίδα των Συντακτών, 24 Μαρτίου 2019.

Λυμπέρη, Κλεοπάτρα, «Το παιχνίδι των έμφυλων ταυτοτήτων» [J. Butler, Αναταραχή φύλου, Σ. ντε Μποβουάρ, Το δεύτερο φύλο], Ελευθεροτυπία / «Βιβλιοθήκη», τχ. 616, 13 Αυγούστου 2010.

Μακρής, Σπύρος, «Η Τζούντιθ Μπάτλερ διαβάζει Χάννα Άρεντ: Απάτριδες, εθνικό κράτος και δήμος στον 21ο αιώνα» (για τα βιβλία H. Arendt, G. Agamben, E. Traverso, Εμείς οι πρόσφυγες, Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, 2015 & Τζ. Μπάτλερ, Γκ. Τσ. Σπίβακ, Τραγουδώντας τον Εθνικό Ύμνο. Γλώσσα, πολιτική και το δικαίωμα του ανήκειν, Αθήνα: Τόπος), Η Αυγή της Κυριακής / «Αναγνώσεις», 7 Φεβρουαρίου 2016, σσ. 23-24.

Παπανικολάου, Δημήτρης, «Γυναίκα (και άντρας) δε γίνεσαι, αλλά γεννιέσαι», Τα Νέα / «Βιβλιοδρόμιο», 08 Αυγούστου 2009.

Πεφάνης, Γιώργος, «Πτυχές της πολιτικής και θεατρικής σκηνής» [Τζ. Μπάτλερ, Ευάλωτη ζωή], Ελευθεροτυπία / «Βιβλιοθήκη», τχ. 589, 5 Φεβρουαρίου 2010.

Σακελλαρίου, Αλέξανδρος, «Φύλο, εξουσία, ηθική» (Βιβλιοκρισία των: J. Butler: Αναταραχή φύλου. Ο φεμινισμός και η ανατροπή της ταυτότητας (Αθήνα: Αλεξάνδρεια 2009)· Η ψυχική ζωή της εξουσίας (Αθήνα: Πλέθρον 2009)· Λογοδοτώντας για τον εαυτό (Αθήνα: Εκκρεμές 2009). Κριτικά 2010-07,

Σταυρακάκης, Γιάννης, «Οι ευθύνες της εξουσίας και οι εξουσίες της ευθύνης», Τα Νέα, 30 Απριλίου 2010.

Στεργίου, Χρήστος, «Η Τζούντιθ Μπάτλερ και η αναταραχή του φύλου», περιοδικό αληthεια, τχ. 7, Άνοιξη 2013, σσ. 121-4.

Σωτήρης, Παναγιώτης, «Η μη βία και η δύναμή της» (για το βιβλίο: Judith Butler, The Force of Nonviolence, Verso, 2020), In.gr, 10 Σεπτεμβρίου 2020.

——–, «Σώμα, Εξουσίες, Ταυτότητες», [Τζ. Μπάτλερ, Σώματα με σημασία], (Κυριακάτικη Αυγή, 22 Φεβρουαρίου 2009.

Τσιμπούκη, Νόρα, «Τα όρια του σώματος», Ελευθεροτυπία, 17 Φεβρουαρίου 2009.

Τερζάκης, Φώτης, «Το ηθικό πρόβλημα σήμερα» [Τζούντιθ Μπάτλερ, Λογοδοτώντας για τον εαυτό], Ελευθεροτυπία, 21 Μαίου 2010.

Χαλκιά, Αλεξάνδρα, «Η πολιτική σημασία του φύλου» [J. Butler, Αναταραχή φύλου], Η Κυριακάτικη Αυγή / «Αναγνώσεις», 5 Σεπτεμβρίου 2010.

ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΕΣ ΔΙΑΤΡΙΒΕΣ ΓΙΑ ΜΠΑΤΛΕΡ

Καραλής, Δημήτριος, «Η έννοια της ανθρώπινης φύσης: Βιοπολιτική, φύλο και επιστήμη στη νεωτερικότητα». Επιβλέπουσα: Αλεξάνδρα Χαλκιά, Τμήμα Κοινωνιολογίας, Πάντειον Πανεπιστήμιο, Αθήνα 2011.

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΜΠΑΤΛΕΡ

Μωρακέα, Σταυρούλα, Η επιτελεστική συγκρότηση του φύλου στο έργο της Judith Butler, Μ.Π.Σ. “Φιλοσοφία”, Τμήμα Φιλοσοφίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ιούλιος 2022.

Πατμανίδου, Ευθυμία, Βιοπολιτική και φεμινιστική κριτική: Φουκώ, Αγκάμπεν, Μπάτλερ, ΔΜΠΣ «Φιλοσοφία: Κείμενα, Ερμηνείες, Πρακτικές», Α.Π.Θ., 2022.

Πετρόπουλος, Γεώργιος Β., Το αδύνατο πένθος στο έργο του Ζακ Ντερριντά και της Τζούντιθ Μπάτλερ, ΠΜΣ «Κοινωνική και Πολιτισμική Ανθρωπολογία», Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο 2022.

ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ ΤΗΣ ΜΠΑΤΛΕΡ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

«The Face of Evil», Wednesday, May 23, 2018, 20:00, Conference Hall, University of Macedonia, Thessaloniki.

«Σώματα που έχουν ακόμη σημασία», Τετάρτη 11 Μαΐου 2016, ώρα: 19:00, Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, Αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος. Η Judith Butler είναι καθηγήτρια στο University of California, Berkeley. (Ελεύθερη είσοδος με δελτία προτεραιότητας. Η διανομή των δελτίων αρχίζει στις 5:30 μ.μ.).

«Από την επιτελεστικότητα στην επισφάλεια», 17 Δεκεμβρίου 2009, Πάντειο Πανεπιστήμιο Αθηνών (Δείτε τη διάλεξη εδώ).

«Επιτελεστική πολιτική και κριτική της κρατικής βίας», Τρίτη ετήσια διάλεξη στη μνήμη του Νίκου Πουλαντζά, 16 Δεκεμβρίου 2009, Ινστιτούτο Γκάιτε, Αθήνα (Δείτε τη διάλεξη: α’ μέρος, β’ μέρος).

ΒΙΝΤΕΟ

Η Τζούντιθ Μπάτλερ στο Χώρο Στέγασης Προσφύγων City Plaza (φωτογραφία-βίντεο: Άγγελος Καλοδούκας).

ΟΜΙΛΙΕΣ ΓΙΑ ΜΠΑΤΛΕΡ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Γιώργος Πετρόπουλος, «Το αδύνατο πένθος: Ο Ζακ Ντερριντά συνομιλεί με την Τζούντιθ Μπάτλερ», Τετάρτη 22 Φεβρουαρίου 2023, 19.00-21.00, στην αίθουσα Β6 του Παντείου Πανεπιστημίου. Ο Γιώργος Πετρόπουλος είναι νομικός, απόφοιτος ΠΜΣ Κοινωνικής & Πολιτισμικής Ανθρωπολογίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο. Διοργάνωση: Σεμινάριο Φιλοσοφίας και Πολιτικής Θεωρίας Μεταπτυχιακών και Υπ. Διδακτόρων.

Γεράσιμος Κακολύρης, «Judith Butler: Για την αλληλεξάρτηση, την τρωτότητα και την ηθική ευθύνη», Πέμπτη 12 Νοεμβρίου 2020, στις  8 μ.μ., Σεμινάριο Κοσμά Ψυχοπαίδη – Διαρκές Σεμινάριο Θεωρίας και Επιστημολογίας των Κοινωνικών Επιστημών.

ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ

 Βικιπαίδεια/Τζούντιθ Μπάτλερ

Wikipedia/Judith Butler

Βιβλιοnet

«Judith Butler», 24 γράμματα (σειρά: μεγάλοι στοχαστές, επιμ. Μανόλης Μαυροζαχαράκης) (παράθεση κειμένων της Μπάτλερ στα ελληνικά).

ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΑ ΑΡΘΡΑ ΤΗΣ ΜΠΑΤΛΕΡ

‘Is the show finally over for Donald Trump?’ The Guardian, 5 Νοεμβρίου 2020.

‘The Radical Equality of Lives,’ (A Discussion with Brandon M. Terry), Boston Review, 7 January 2020.

ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΑ ΑΡΘΡΑ ΓΙΑ ΜΠΑΤΛΕΡ

Gleeson, Jules, «Judith Butler: The Early Years», JstorDaily, 19 Ιουνίου 2019.

Çetinkaya, Hasret, «Judith Butler and the Ethics & Politics of Non-Violence», The New Pretender, 17 Φεβρουαρίου 2019.