Lefort, Claude

(Κλωντ Λεφόρ, 1924-2010)

Ο Κλωντ Λεφόρ (Claude Lefort, 1924-2010) δίδαξε φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο του São Paulo, στη Σορβόνη και στην École pratique des hautes études, ενώ συνδέθηκε με το Κέντρο Πολιτικών Ερευνών Raymond Aron. Ήδη από την ηλικία των 18 ετών ήταν πολιτικά ενεργός κάτω από την επιρροή του δασκάλου του Μωρίς Μαρλώ-Ποντύ (Maurice Merleau-Ponty, 1908-1961) και τάχθηκε στην πλευρά των τροτσκιστών, πριν απομακρυνθεί σταδιακά. Από το 1946 συνεργάστηκε με τον Κορνήλιο Καστοριάδη στην Chaulieu–Montal τάση του Τροτσκιστικού Κόμματος, η οποία ονομάστηκε έτσι από τα ψευδώνυμα Pierre Chaulieu (Καστοριάδης) and Claude Montal (Λεφόρ). Εξέδωσαν το Για το καθεστώς της ΕΣΣΔ και ενάντια στην υπεράσπισή του, μια κριτική τόσο της Σοβιετικής Ένωσης όσο και των Τροτσκιστών υπερασπιστών της. Υποστήριζαν ότι η Σοβιετική Ένωση κυριαρχείτο από ένα κοινωνικό στρώμα γραφειοκρατών και αποτελούσε ένα νέο είδος κοινωνίας τόσο επιθετικής όσο και οι Δυτικές ευρωπαϊκές κοινωνίες. Το 1948, έχοντας προσπαθήσει να πείσουν άλλους τροτσκιστές για τις απόψεις τους, αποχώρησαν μαζί με κάποιους ακόμα και έφτιαξαν την ελευθεριακή σοσιαλιστική ομάδα Σοσιαλισμός ή Βαρβαρότητα. Το βιβλίο του Λεφόρ, Η προλεταριακή εμπειρία, υπήρξε σημαντικό για την κατεύθυνση της προσοχής της ομάδας σε μορφές αυτο-οργάνωσης. Για ένα διάστημα ο Λεφόρ έγραφε τόσο για το Σοσιαλισμός ή Βαρβαρότητα όσο και για το Les Temps Modernes. Η συνεργασία του με το Les Temps Modernes διακόπηκε μετά από μια δημοσιευμένη διαμάχη κατά τα έτη 1952-4 σχετικά με το άρθρο του Σαρτρ, «Οι κομμουνιστές και η ειρήνη». Το 1958, ο Λεφόρ και ο Ενρί Σιμόν (Henri Simon) εγκατέλειψαν την ομάδα Σοσιαλισμός ή Βαρβαρότητα και έφτιαξαν την Informations et Liaison Ouvrières. H θεματική του ολοκληρωτισμού βρίσκεται στο επίκεντρο των προβληματισμών του Λεφόρ.

Έχει εκδώσει στα γαλλικά τα εξής βιβλία: La Brèche, σε συνεργασία με τον Edgar Morin και τον Κορνήλιο Καστοριάδη (Fayard, 1968), Éléments d‘une critique de la bureaucratie (Droz, 1971), Le Travail de l‘œuvre, Machiavel (Gallimard, 1972, republié coll. « Tel », 1986), Un Homme en trop. Essai sur l’archipel du goulag de Soljénitsyne (Le Seuil, 1975, republié, Le Seuil poche – 1986), Les Formes de l’histoire (Gallimard, 1978). Sur une colonne absente. Autour de Merleau-Ponty, (Gallimard, 1978). L’Invention démocratique, (Fayard, 1981), Essais sur le politique : XIX^e et XX^e siècles, (Seuil, 1986), Écrire à l’épreuve du politique, (Calmann-Lévy, 1992). La Complication, (Fayard, 1999), Les Formes de l’histoire. Essais d’anthropologie politique, (Gallimard, «Folio Essais», 2000), Le Temps présent, (Belin, 2007).

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΓΙΑ ΛΕΦΟΡ

ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΛΕΦΟΡ

Η προλεταριακή εμπειρία, μτφρ.-επιμ. Ιάσωνας Βελλής, Εκδόσεις Στάσει Εκπίπτοντες, Αθήνα 2008.

Νικολό Μακιαβέλι. Η οικονομική διάσταση του πολιτικού, επιμ. Παναγιώτης Καλαμάρας, Άννα Τσουλούφι, Ελευθεριακή Κουλτούρα, Αθήνα 2013.

Τι είναι γραφειοκρατία, Εκδοτική Ομάδα, 1990.

ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΛΕΦΟΡ

«Η εικόνα του σώματος και ο ολοκληρωτισμός», Περιοδικό Ελευθεριακή Κίνηση, τχ. 20, Σεπτέμβριος 2010, σσ. 39-67.

«Τα δικαιώματα του ανθρώπου και το πολιτικό», μτφρ. Μανώλης Δέγλερης, Περιοδικό Ελευθεριακή Κίνηση, τχ. 22, Φεβρουάριος 2013, σσ. 7-58.

«Το ζήτημα της δημοκρατίας» (αποσπάσματα), μτφρ. Βίκυ Ιακώβου, στο Γ. Σταυρακάκης, Κ. Σταφυλάκης (επιμ.), Το πολιτικό στη σύγχρονη τέχνη, Εκκρεμές, Αθήνα 2008, σσ. 57-62

«Το παρεμβαλλόμενο σώμα. Το 1984 τού George Orwell», μτφρ. Βίκυ Ιακώβου, Σύγχρονα θέματα, τχ. 90, Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2005, σσ. 52-60.

ΑΡΘΡΑ ΓΙΑ ΛΕΦΟΡ

Ιακώβου, Βίκυ, «Δημοκρατία και ολοκληρωτισμός. Αντιπαραβάλλοντας τον Τζόρτζιο Αγκάμπεν με τον Κλωντ Λεφόρ», στο Σ. Ι. Σεφεριάδης (επιμ.), Η δημοκρατική λειτουργία σε καμπή: προκλήσεις και απειλές στον πρώιμο 21ο αιώνα, Νήσος, Αθήνα 2014, σ. 159-177 (Επίσης: εδώ, αυτολεξεί, 16 Φεβρουαρίου 2021).

Μακρής, Σπύρος, «Δημοκρατία και ολοκληρωτισμός στη σκέψη του Claude Lefort», Αίτιον, τχ. 2, 2015, σσ. 96-100.

Legros, M., «Η εικόνα του σώματος και η εθελοδουλεία. Ο Lefort αναγνώστης του Orwell», μτφρ. Βίκυ Ιακώβου, Σύγχρονα θέματα, τχ. 90, Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2005, σσ. 44-51

ΑΡΘΡΑ ΓΙΑ ΛΕΦΟΡ ΣΕ ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ

Πάγκαλος, Μιχάλης, «Ο Κλωντ Λεφόρ (1924-2010), στοχαστής της Αριστεράς και της δημοκρατίας», «Ενθέματα», Η Κυριακάτικη Αυγή, 12 Δεκεμβρίου 2010.

Χατζηαντωνίου, Ναταλί, «Κλοντ Λεφόρ: πέθανε ο φιλόσοφος που “επιχειρούσε όλη του τη ζωή να λύσει το αίνιγμα της Πολιτικής”», Ελευθεροτυπία, Τετάρτη 6 Οκτωβρίου 2010.

Γκαρό, Ιζαμπέλ, «Οι συμβολές και τα όρια ενός μείζονος στοχαστή», μτφρ. Μιχάλης Πάγκαλος, «Ενθέματα», Η Κυριακάτικη Αυγή, 12 Δεκεμβρίου 2010.

Ρεϋνώ, Φιλίπ, «Από τη δημοκρατία στα ανθρώπινα δικαιώματα, μέσω του ολοκληρωτισμού», μτφρ. Μιχάλης Πάγκαλος, «Ενθέματα», Η Κυριακάτικη Αυγή, 12 Δεκεμβρίου 2010.

Φεσέλ, Μικαέλ, «Για μια διαφορετική εμπειρία της πολιτικής», μτφρ. Σοφία Ζουμπουλάκη, «Ενθέματα», Η Κυριακάτικη Αυγή, 12 Δεκεμβρίου 2010.

ΑΡΘΡΑ ΓΙΑ ΛΕΦΟΡ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

Ιακώβου, Βίκυ, «Δημοκρατία & ολοκληρωτισμός: Αντιπαραβάλλοντας τον Τζόρτζιο Αγκάμπεν με τον Κλωντ Λεφόρ», αυτολεξεί, 16 Φεβρουαρίου 2021 (κεφάλαιο από το βιβλίο του Σ. Ι. Σεφεριάδη (επιμ.) με τίτλο Η δημοκρατική λειτουργία σε καμπή. Προκλήσεις και απειλές στον πρώιμο 21ο αιώνα, Νήσος, Αθήνα 2014).

ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ

Wikipédia/Claude Lefort

Wikipedia/Claude Lefort