Bauman, Zygmunt

Ζίγκμουντ Μπάουμαν (Zygmunt Bauman, 1925-2017)

Ο Ζίγκμουντ Μπάουμαν γεννήθηκε στο Πόζναν της Πολωνίας το 1925. Σε ηλικία 18 ετών κατετάγη στον Ελεύθερο Πολωνικό Στρατό και πολέμησε ενάντια στη ναζιστική κατοχή. Παρέμεινε στο στρατό και μετά τη λήξη του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου αλλά τελικά αποστρατεύτηκε εξαιτίας της αντισημιτικής εκκαθάρισης. Ο Μπάουμαν ολοκλήρωσε μεταπτυχιακό κύκλο σπουδών στις κοινωνικές επιστήμες και το 1954 έγινε λέκτορας στη Σχολή Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Βαρσοβίας. Ζει από το 1968 στην Αγγλία. Από το 1972 μέχρι το 1990 διετέλεσε καθηγητής και πρόεδρος του τμήματος Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου του Λιντς. Σήμερα είναι ομότιμος καθηγητής κοινωνιολογίας στα Πανεπιστήμια του Λιντς και της Βαρσοβίας. Η σκέψη του Μπάουμαν έχει δεχτεί επιρροές από σημαντικούς διανοούμενους του 19ου αιώνα, όπως τον Καρλ Μαρξ και τον Μαξ Βέμπερ, αλλά και του 20ού αιώνα, όπως τον Τεοντόρ Αντόρνο, τον Κορνήλιο Καστοριάδη και τον Εμανουέλ Λεβινάς. Ο Μπάουμαν πιστεύει ότι η κοινωνιολογία είναι υπόθεση ηθική: «Το να σκεφτόμαστε κοινωνιολογικά σημαίνει ότι καταλαβαίνουμε περισσότερο τους ανθρώπους γύρω μας, κατανοούμε τις ελπίδες τους και τις επιθυμίες τους, τις ανησυχίες και τα προβλήματά τους». Έχει τιμηθεί με τα βραβεία European Amalfi Prize for Sociology & Social Sciences (1990) και Adorno (1998).

ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΜΠΑΟΥΜΑΝ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ

Η εργασία, ο καταναλωτισμός και οι νεόπτωχοι, μτφρ. Κωνσταντίνος Δ. Γεώρμας, Μεταίχμιο, Αθήνα 2004.

Η μετανεωτερικότητα και τα δεινά της, μτφρ. Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης, Ψυχογιός, Αθήνα 2002.

Ζωή για κατανάλωση, μτφρ. Γιώργος Καράμπελας, Πολύτροπον, Αθήνα 2008.

Και πάλι μόνος. Η ηθική μετά τη βεβαιότητα, μτφρ. Ρίκα Μπενβενίστε, Κώστας Χατζηκυριάκου, Έρασμος, Αθήνα 1998.

Ο πολιτισμός ως πράξη, μτφρ. Γιάννης Π. Σκαρπέλος, Πατάκη, Αθήνα 1994.

Παγκοσμιοποίηση: Οι συνέπειες για τον άνθρωπο, μτφρ. Χρήστος Βαλλιάνος, επιμέλεια Ξανθίππη Τσελέντη, Πολύτροπον, Αθήνα 2004.

Παράπλευρες απώλειες: Κοινωνικές ανισότητες στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, μτφρ. Εύα Παραδέλλη, επιμέλεια Θεόδωρος Παραδέλλης, Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, Αθήνα 2012.

Πλούτος και ανισότητα: Μας ωφελεί όλους ο πλούτος των ολίγων;, μτφρ. Γιώργος Λαμπράκος, Οκτώ, Αθήνα 2015.

Ρευστή αγάπη, μτφρ. Γιώργος Καράμπελας, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα 2006.

Ρευστοί καιροί: Η ζωή την εποχή της αβεβαιότητας, μτφρ. Κωνσταντίνος Δ. Γεώρμας, Μεταίχμιο, Αθήνα 2009.

Ρευστός φόβος, μτφρ. Γιώργος Καράμπελας, Πολύτροπον, Αθήνα 2007.

Σπαταλημένες ζωές: Οι απόβλητοι της νεοτερικότητας, μτφρ. Μάρκος Καρασαρίνης, επιμέλεια Παντελής Ε. Λέκκας, Κατάρτι, Αθήνα 2005.

ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΜΠΑΟΥΜΑΝ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ

«Η Αριστερά ως αντι-κουλτούρα της νεωτερικότητας», μτφρ. Ι. Παπαδόπουλος, στο Η Διαμάχη: Κείμενα για την νεωτερικότητα, εισαγ.-επιμ. Γιώργος Βέλτσος, επίμ. J. Rawls, Πλέθρον, Αθήνα, 2004.

«Θνητότητα, αθανασία και άλλες στρατηγικές ζωής», στο Δήμητρα Μακρυνιώτη (επιμ.), Περί θανάτου. Η πολιτική διαχείριση της θνητότητας, μτφρ. Κώστας Αθανασίου, Κική Καψαμπέλη, Νήσος, Αθήνα 2008.

«Πώς ο νεοφιλελευθερισμός προετοίμασε το έδαφος για τον Ντόναλντ Τραμπ», μτφρ. Γιώργος Περτσάς, Σύγχρονα Θέματα, τχ. 136, Ιανουάριος-Μάρτιος 2017, σσ. 14-16.

ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΜΠΑΟΥΜΑΝ ΣΕ ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ

«Θεατές του πόνου των άλλων» (απόσπασμα), επιμέλεια Θανάσης Γιαλκέτσης, Η Εφημερίδα των Συντακτών, 24-26 Φεβρουαρίου 2023, σ. 17.

«Η σκοτεινή πλευρά του διαδικτύου» (απόσπασμα από το βιβλίο του La vita tra reale e virtual, 2014), επιμ. Θανάσης Γιαλκέτσης, H Εφημερίδα των Συντακτών, 14-15 Νοεμβρίου 2020, σ. 86.

«Το περιβάλλον της αβεβαιότητας», μτφρ. Πέτρος Κοντές, Η Εποχή, Κυριακή 15 Ιανουαρίου 2016.

«Η ιστορία επαναλαμβάνεται. Επιστρέφουμε στα μικρά, φυλετικά κράτη» (συνέντευξη στην Ελένα Σελεστίνο), μτφρ. Πέτρος Κοντές, Η Εποχή, Κυριακή 2 Οκτωβρίου 2016 (αγγλικά: εδώ).

«Ο εαυτός σε μια καταναλωτική κοινωνία» (1999), μτφρ. Δημήτρης Καψάλης, Respublica.gr (αγγλικά: εδώ).

«Οι απαντήσεις στους δαίμονες που μας καταδιώκουν» (συνέντευξη στον Davide Casati), μτφρ. Θώμη Γάκη, ιστοχώρος Κοίτα τον Ουρανό, 7 Αυγούστου 2016.

«Ο οξύμωρος “πόλεμος” κατά της τρομοκρατίας», Η Αυγή της Κυριακής / «Ενθέματα», 3 Απριλίου 2016 [αγγλικά: εδώ].

«Ο μεταναστευτικός “ηθικός πανικός” και οι (κατά)χρήσεις του», μτφρ. Δημήτρης Ιωάννου, Η Κυριακάτική Αυγή / «Ενθέματα», 6 Μαρτίου 2016 [αγγλικά: εδώ].

«Πρόκειται για το καρναβάλι της δημοκρατίας» (συνέντευξη στον Αλεσάντρο Τζιλιόλι), μτφρ. Τόνια Τσίτσοβιτς, Η Εποχή, Κυριακή 21 Φεβρουαρίου 2016.

«Κολυμπώντας στην ανασφάλεια και αναζητώντας άγκυρα» (Πώς οι κυβερνήσεις χρησιμοποιούν την τρομοκρατία και τους μετανάστες στο παιχνίδι της «ασφαλειοποίησης»), μτφρ. Γιάννης Χατζηδημητράκης, Η Αυγή της Κυριακής / «Ενθέματα», 1 Ιανουαρίου 2016.

«Η επίθεση στο Charlie Hebdo και αυτό που αποκαλύπτει για την κοινωνία», μτφρ. Θώμη Γάκη, Κοίτα τον Ουρανό, 13 Ιανουαρίου 2015.

«Μαθήματα από το παρελθόν» (μικρό απόσπασμα από το βιβλίο του Living on Borrowed Time), επιμέλεια Θανάσης Γιαλκέτσης, Εφημερίδα των Συντακτών, 4 Νοεμβρίου 2014.

«Το Ισραήλ με το απαρτχάιντ δεν θα οικοδομήσει ποτέ την ειρήνη», (συνέντευξη στον Αντονέλο Γκουερέρα), μτφρ. Τόνια Τσίτσοβιτς, Η Εποχή, Κυριακή 31 Αυγούστου 2014.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ ΤΟΥ ΜΠΑΟΥΜΑΝ

«Τραμπ: μια γρήγορη λύση στην υπαρξιακή αγωνία» (συνέντευξη στον G. Battiston), μτφρ. Γιώργος Περτσάς, Σύγχρονα Θέματα, τχ. 136, Ιανουάριος-Μάρτιος 2017, σσ. 17-18.

«Δεν είναι κρίση, είναι αδιανομή πλούτου» (συνέντευξη στους Ντίνα Δαβάκη και Δημήτρη Μπούκα), Η Εποχή (αναδημοσίευση στο Social Policy.gr), 5 Απριλίου 2014.

ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΜΠΑΟΥΜΑΝ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

«Οι πρόσφυγες δημιουργούν ανησυχία, διότι ο φόβος πως θα χάσεις τα πάντα ήταν σε λανθάνουσα κατάσταση στη Δύση» (συνέντευξη στον Gonzalo Suárez), μτφρ. Ναταλί, 2666, Τετάρτη 11 Ιανουαρίου 2017 (στα ισπανικά: εδώ).

«Έρωτες Πτερόεντες» (Zygmunt Bauman, Ρευστή Αγάπη: Για την ευθραυστότητα των ανθρωπίνων δεσμών, μτφρ. Γ. Καράμπελας, εκδ. Εστία, Αποσπάσματα από το πρώτο κεφάλαιο, Έρωτες Πτερόεντες), Το 23^ο Γράμμα, 19 Νοεμβρίου 2015.

«Μας ωφελεί όλους ο πλούτος των ολίγων;» (2013), μτφρ. Ομάδα Afterwords, Respublica.gr, 2015 (αγγλικά: εδώ).

ΑΡΘΡΑ ΓΙΑ ΜΠΑΟΥΜΑΝ

Δεμερτζής, Νίκος & Κώστας Περεζούς, «Ο Ζίγκμουντ Μπάουμαν και η διφορούμενη νεωτερικότητα», στο Σωκράτης Κονιόρδος (επιμ.), Κοινωνική σκέψη και νεωτερικότητα, Gutenberg, Αθήνα 2010, σσ. 347-369

Θεοδωρίδης, Πάνος, «Ζίγκμουντ Μπάουμαν», Ένεκεν, τχ. 16, Απρίλιος-Μάιος-Ιούνιος 2010, σσ. 218-225.

ΑΡΘΡΑ ΓΙΑ ΜΠΑΟΥΜΑΝ ΣΕ ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ

Σιακαντάρης, Γιώργος, «Ζίγκμουντ Μπάουμαν: ένας αναρχικός ανθρωπιστής», Book Press, Πέμπτη 17 Ιανουαρίου 2017.

Τσακίρογλου, Τάσος, «Πέθανε ο καθηγητής κοινωνιολογίας Ζίγκμουντ Μπαούμαν», Η Εφημερίδα των Συντακτών, Δευτέρα 9 Ιανουαρίου 2017.

Βέκι,  Μπενεντέτο, «Ζίγκμουντ Μπάουμαν (1925-2017): Μια περιπλανώμενη σκέψη μέσα στη ροή της κοινωνίας», μτφρ. Τόνια Τσίτσοβιτς,  Η Εποχή, Κυριακή 15 Ιανουαρίου 2016.

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΜΠΑΟΥΜΑΝ

Δρένος, Δημήτρης, «Μια εισαγωγή στη σκέψη του Ζύγκμουντ Μπάουμαν. Από τη στέρεη στη ρευστή νεωτερικότητα», διπλωματική εργασία, Μεταπτυχιακό Τομέα Φιλοσοφίας, Τμήμα Φιλοαοφίας και Παιδαγωγικής, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, 2010.

Παριώτη, Θεοφανώ, «Η έννοια του ξένου και οι απόβλητοι της μετανεωτερικότητας: Μια κριτική προσέγγιση των θέσεων του Zygmunt Bauman πάνω στην ανισότητα, την ετερότητα και τον αποκλεισμό», διπλωματική εργασία, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης & Ιστορίας Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, Μάρτιος 2014.